فایل سیستم یا File system بخش قابل مشاهده ای از سیستم عامل است که دارای دو وظیفه مهم:
1-مدیریت مشخصات فایل ها و 2-نگهداری محتوای فایل ها می باشد.
به عبارتی دیگر فایل های سیستمی، فایل هایی هستند که در تشکیل سیستم عامل شرکت دارند. اگر به این فایل ها آسیبی برسد، کار سیستم عامل مختل می شود و پیام های خطا از سوی سیستم عامل صادر می شود.حتی دربعضی از موارد ویندوز قادر به راه اندازی نخواهد بود.
پس در کل File system تعیین کنندهٔ نوع ذخیره سازی، دسترسی و سازماندهی داده ها بر روی هارد است.
حتماً تاکنون با عناوین FAT16و FAT32 آشنا شدید. این دو از سیستم های فایلی مایکروسافت هستند که در حال حاضر با توجه به گسترش زمینه های مختلف سیستم های رایانه ای ناکارآمد و غیر قابل اطمینان هستند.
یکی از مهم ترین مشکلات امنیتی در این دو نوع سیستم فایل، عدم توانایی درتعریف سطوح مجوز دسترسی به فایل ها و پوشه ها می باشد، که این امر می تواند به عنوان یکی از دلایل ناکارآمدی و قابل اطمینان نبودن این سیستم ها در شبکه باشد.
FAT16 : در ابتدا این سیستم فایل توسط سیستم عامل Ms-Dos ارائه گردید.این سیستم فایل روی سیستم عامل های دیگر مانند windows 9x ،windows Me ،os/2 ،Linux و برخی از نسخه های unix قابل اجرا است.علاوه بر معایب این فایل سیستم که در قسمت قبل ذکر شد، در پارتیشن بندی دیسک سخت محدودیت حجم پارتیشن وجود دارد و با این سیستم فایل نمی توان پارتیشنی بزرگتر از 2 گیگ ساخت.
FAT32 : فایل سیستم FAT32 نسخه تکمیلی FAT16 است، که قسمتی از مشکلات FAT16 در آن برطرف گردیده است.توسط این فایل سیستم می توان پارتیشن های بزرگتر از 2 گیگ ایجاد کرد.
این فایل سیستم توسط سیستم عامل های windows و 2000 windows xp ،windows Me ،windows 9X نیز پشتیبانی می شود.
NTFS : (New Technology File System) با توجه به دو مورد قبلی، مایکروسافت سیستم فایل جدیدی تحت عنوان NTFS را ایجاد نمود که از یک ساختار 64 بیتی پشتیبانی می کند.
ویژگی این سیستم فایل بسیار کارآمدتر و بهتر از دو مورد یاد شده است. فضای کمتری از دیسک سخت را تلف می کند و همچنین امنیت بالای آن از مهم ترین ویژگی آن است، که می توان سطح دسترسی کاربران (permission) و حدود اختیارات آنان را تعیین نمود.
از دیگر مزایای آن سرعت بالا برای کار کردن با فایل ها (performance) است.به دلیل اینکه در سیستم فایل NTFS از قرار گرفتن یک فایل به صورت قطعه قطعه برروی دیسک سخت جلوگیری بعمل می آید و یک فایل به ترتیب پشت سر هم بر روی دیسک سخت ذخیره می شود، سرعت خواندن اطلاعات از روی دیسک سخت بیشتر می شود. فایل ها به صورت مرتب ذخیره می شوند و امکان فشرده سازی فایل ها قابل ملاحظه است.
برای اینکه بدانید هر درایو شما چه نوع سیستم فایلی دارد، کافی است روی آن درایو کلیک راست کنید و گزینه properties را انتخاب کنید.
امکانات حفاظتی سیستم فایل NTFS :
فشرده سازی و رمز گذاری پرونده ها و پوشه ها از قابلیت های مهم سیستم فایل NTFS است. برای بررسی این قابلیت، در یکی از درایو هایی که سیستم فایل آن NTFS است، پوشه دلخواهی را انتخاب و روی آن کلیک راست کنید.از منوی میانبر، گزینه properties را انتخاب کنید.
مقابل عبارت Attribute روی گزینهٔ Advanced کلیک کنید تا پنجره ای مانند شکل زیر باز شود.
دو گزینه انتهای شکل مربوط به فشرده سازی و رمز گذاری پرونده ها و پوشه ها هستند. در صورتی که عبارت compress contents to save disk space را علامت بزنید برای صرفه جویی در فضای ذخیره سازی دیسک محتویات پرونده یا پوشه به صورت فشرده نگهداری می شود.
اگر کادر کنار عبارت Encrypt contents to secure data را علامت بزنید، سیستم عامل محتویات پرونده یا پوشه را محرمانه تلقی می کند و آن را به صورت رمز گذاری شده نگه می دارد. به این ترتیب فقط مدیر سیستم و کسی که با حساب کاربری شما وارد سیستم شده است قادر خواهد بود محتویات پوشه یا پرونده را مشاهده کند و تغییر دهد، پرونده ها یا پوشه را به محل دیگری کپی و یا تغییر نام دهد.
تبدیل FAT به NTFS:
برای این منظور می توانید از دستور convert استفاده کنید. این دستور در اعلان دستور سیستم Command prompt اجرا می شود.
برای اجرا در منوی استارت در قسمت جستجو تایپ کنید CMD و فایل پیدا شده را باز کنید.
شکل کلی استفاده از دستور convert در پنجرهٔ اعلان دستور به صورت زیر است:
convert volume / fs:ntfs[/v]
volume مشخص کنندهٔ نام درایوی است که قصد تغییر فایل سیستم آن را به NTFS دارید.
/ fs:ntfs حتما باید ذکر شود و به معنای File system: NTFS است.
[/v] اختیاری است.در صورت استفاده از این پارامتر، تبدیل فایل سیستم درایو با نمایش کامل همه پیام ها و راهنمایی ها انجام می شود.
